“ΘΕΛΕΙ ΑΡΕΤΗΝ ΚΑΙ ΤΟΛΜΗΝ...”

“Θέλει Αρετήν και Τόλμην η Ελευθερία”, Θέλει Αρετήν και Τόλμην η Τέχνη, ας μου επιτραπεί να παραφράσω το στίχο του Ανδρέα Κάλβου για να περιγράψω και να τονίσω την θαρραλέα προσπάθεια ενός νέου Μουσικού με όραμα για την Τέχνη και τον τόπο του. Ο Διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου τηςΈδεσσας Μιλτιάδης Κασσάρας -γι αυτόν πρόκειται- αναζωπυρώνει έναν σβησμένο θεσμό, αυτόν του “Εαρινού Φεστιβάλ” της Έδεσσας σε μια προσπάθεια καλλιτεχνικής αναγέννησης της πόλης, με νέο προσανατολισμό, αυτόν της μουσικής δημιουργίας και όχι της πολλές φορές ανιαρής επανάληψης.

Ένα στοίχημα και μια πρόσκληση-πρόκληση για όλους όσους αγαπούν την τέχνη της Μουσικής, είτε ως ακροατές, είτε ως εκτελεστές, είτε ως δημιουργοί, για έναν νέο θεσμό που θα δώσει ώθηση στην πνευματική και γιατί όχι μακροπρόθεσμα και στην οικονομική ζωή της πόλης μας.

Αρετή και Τόλμην βεβαίως επέδειξε και η Δημοτική αρχή της πόλης και ιδιαίτερα ο πρώτος πολίτης της Έδεσσας ο κ. Δημήτριος Γιάννου, που αγκάλιασε και στηρίζει την προσπάθεια, με μικρό προϋπολογισμό, αλλά με πείσμα και αγάπη, όπως και όλοι όσοι θέλουμε να επιτύχει.

Θέλει Αρετήν και Τόλμην λοιπόν.

Στο πλαίσιο του 2ου “Εαρινού Φεστιβάλ” της Έδεσσας που διοργανώνει η ΔΗΚΕΔΕ Έδεσσας και με αφορμή την επέτειο της Ελληνικής Παλιγγενεσίας πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα της Αντιπεριφέρειας Πέλλας στην Έδεσσα, με την παρουσία πλήθους κόσμου, η εκδήλωση του Ωδείου Δήμου Έδεσσας και της Χορωδίας Δήμου Έδεσσας και σε συνεργασία με το Φιλοπρόοδο Σύλλογο Έδεσσας " Μέγας Αλέξανδρος" με τίτλο “Θέλει Αρετήν και Τόλμην η Ελευθερία”.

Οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να ακούσουν τον θεολόγο-ιστορικό-υπ. Διδάκτορα Τμ.Βαλκ.Σπουδών ΠΑΜΑΚ Θωμά Κασσάρα σε μια σύντομη αλλά ωστόσο εμπεριστατωμένη παρουσίαση του δρόμου έως την Εθνική μας Παλιγγενεσία, των 123ων δηλαδή επαναστάσεων που οδήγησαν στην 124η και επιτυχημένη επανάσταση των Ελλήνων για την απελευθέρωσή τους από τον Τουρκικό ζυγό.

Στη συνέχεια ο Φώτης Γέσιος απήγγειλε ποιήματα Ελλήνων και Φιλελλήνων ποιητών σχετικά με την διπλή επέτειο του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της Επαναστάσεως του 1821, ενώ η χορωδία του Δήμου Έδεσσα τραγούδησε υπό την διεύθυνση του Χοράρχη της Μιλτιάδη Κασσάρα, δημοτικά και έντεχνα τραγούδια σχετικά με την διπλή επέτειο, συνοδευόμενη από δυο εξαίρετους μουσικούς. Τον Φοίβο Φίλκα στο πιάνο και τον Γιάννη Ανδρόνογλου στο λαούτο.

Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε το Τραγούδι “Ζαφειρία ΙΙ” του συμπατριώτη μας ποιητή Αθανασίου Καναβούρα, μελοποιημένο και ενορχηστρωμένο από τον Μιλτιάδη Κασσάρα, που ακούστηκε σε παγκόσμια πρώτη.

Δημήτριος Σ. Προβάδος

Ο ΜΙΛΤΟΣ ΚΑΣΣΑΡΑΣ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΑΡΙΝΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΔΕΣΣΑΣ

Η παρούσα συνέντευξη παραχωρήθηκε στον Δ. Προβάδο για λογαριασμό της εφημερίδας "ΕΔΕΣΣΑΪΚΗ" και δημοσιεύτηκε στο φύλλο του Σαββάτου 25 Μαρτίου 2017

 

Μ.Κ.: “Ο σκοπός ενός φεστιβάλ, τουλάχιστον όπως πιστεύω, είναι να προσπαθήσει να μυήσει ακόμη και τον πιο απαίδευτο ακροατή σε είδη μουσικής που είτε τα θεωρεί ξένα προς τα ακούσματά του είτε ανιαρά προς τις προτιμήσεις του.”

Με αφορμή το τέλος της επιτυχημένης 1ης συναυλίας του 2ου Εαρινού Φεστιβάλ Έδεσσα, συναντήσαμε τον Διευθυντή και εμπνευστή του Εαρινού Φεστιβάλ κ. Μίλτο Κασσάρα και του ζητήσαμε να μας μιλήσει για αυτό τον νέο θεσμό της πόλης μας.

Δέχτηκε με χαρά και μας παραχώρησε την ακόλουθη συνέντευξη.

ΕΔΕΣΣΑΪΚΗ: Είναι ο δεύτερος χρόνος του μουσικού “Εαρινού Φεστιβάλ Έδεσσα.” Με δεδομένο την επιτυχία της εναρκτήριας συναυλίας του φετινού φεστιβάλ, μπορείς να μου κάνεις μια σύγκριση με το περσινό και αν πιστεύεις ότι άρχισε να καθιερώνεται στην συνείδηση των Εδεσσαίων;

Μ.Κ.: Το Εαρινό Φεστιβάλ Μουσικής της Έδεσσας, ξεκίνησε στην δεκαετία του ’90 με επιτυχία κι εκφράζοντας την αναγκαιότητα ποιοτικών ακουσμάτων δυτικής κι ελληνικής μουσικής. Δυστυχώς, για κάποιους λόγους, διεκόπη τα προηγούμενα χρόνια και με το που ανέλαβα τα καθήκοντά μου ως διευθυντής στο Δημοτικό Ωδείο, στο πίσω μέρος του μυαλού μου υπήρχε η σκέψη της αναβίωσής του. Χαίρομαι πολύ που μαζί με την κα Ιατρίδου και τον κο Τακατζόγλου, κατόπιν προτροπής τους, συναποφασίσαμε να θέσουμε εκ νέου τις βάσεις ενός φεστιβάλ το οποίο σε βάθος χρόνου θα μπορεί να αποτελέσει έναν πολιτιστικό θεσμό, όχι μόνο για την ίδια την Έδεσσα αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας. Πράγματι, πέρυσι ο κόσμος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα και θαύμασε λαμπρούς μουσικούς που ήρθαν και στήριξαν τον θεσμό, πραγματοποιώντας συναυλίες υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου που μπορεί κανείς να απολαύσει μόνο σε μεγάλα αστικά κέντρα ή σε δυτικές χώρες με μακρά παράδοση στην κλασσική μουσική. Με χαροποίησε ιδιαιτέρως το γεγονός που στην πρώτη συναυλία του φετινού φεστιβάλ η αίθουσα ήταν γεμάτη με μαθητές του ωδείου, νέο κόσμο και βέβαια τους παλιούς φίλους του θεσμού. Προφανώς η καθιέρωση ενός φεστιβάλ στην συνείδηση του κοινού, θεωρώ πως ξεκινά πρωτίστως από το όραμα του οργανωτή και των συντελεστών, πείθοντας το φιλόμουσο κοινό μέχρι τον πλέον δύσπιστο (ή απαίδευτο) ακροατή, για την αναγκαιότητα υπάρξεως ενός τέτοιου δρώμενου. Επομένως, μόνο με πολλή δουλειά, πίστη και παρουσίαση υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου, πιστεύω ότι θα γίνει σε βάθος χρόνου καθολικά αποδεκτό.

 

ΕΔΕΣΣΑΪΚΗ: Ποιος ο σκοπός της διοργάνωσης ενός φεστιβάλ στην Έδεσσα.

Μ.Κ.: Ο σκοπός ενός φεστιβάλ, τουλάχιστον όπως πιστεύω, είναι να προσπαθήσει να μυήσει ακόμη και τον πιο απαίδευτο ακροατή σε είδη μουσικής που είτε τα θεωρεί ξένα προς τα ακούσματά του είτε ανιαρά προς τις προτιμήσεις του. Σε καμία, φυσικά, περίπτωση η κλασσική μουσική και οι προεκτάσεις της δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα ελληνικά ακούσματα γιατί πιστεύω πως κάθε μουσική έχει τον δικό της ρόλο μέσα στην ζωή των ανθρώπων. Ωστόσο, θεωρώ αναγκαίο να δώσουμε την ευκαιρία στους εαυτούς μας να μπορούμε να επιλέξουμε ανάμεσα στο τι και στο πότε. Επομένως, σε μία πόλη «άγονης γραμμής» - ως είθισται να αναφέρονται όλες οι επαρχιακές πόλεις στον καλλιτεχνικό χάρτη της Ελλάδας – η δημιουργία ενός φεστιβάλ μόνο οφέλη μπορεί να αποφέρει, καθώς μέσα από την αδιάκοπη λειτουργία του θα βοηθήσει ώστε και οι νεότερες γενεές, πέρα από τον εκπαιδευτικό ρόλο που ούτως ή άλλως έχει, μπορεί να εμπνεύσει και για άλλες παρόμοιες δράσεις που να επεκτείνονται σε όλες τις μορφές τέχνης. Εύχομαι το Εαρινό Φεστιβάλ να λειτουργήσει ως ενωτικός παράγων και ως έμπνευση για όλους τους δημιουργικούς ανθρώπους της πόλης, να ανεβάσουν την Έδεσσα στο καλλιτεχνικό επίκεντρο της Μακεδονίας επί του συνόλου.

ΕΔΕΣΣΑΪΚΗ: Με δεδομένο ότι οι συναυλίες της κλασσικής μουσικής, που αποτελούσαν και αποτελούν τον κύριο κορμό του φεστιβάλ, δεν είναι οικείες στο κοινό της πόλης, σκέπτεσαι να βάλεις και άλλα είδη μουσικής στις συναυλίες του φεστιβάλ;

Μ.Κ.: Ήδη στο «δεύτερο» Εαρινό Φεστιβάλ, το πρόγραμμα μπορώ να πω ότι μοιράζεται σε δύο τμήματα: 1) της κλασσικής μουσικής και 2) της ελληνικής δημιουργίας, δίνοντας επίσης έμφαση στον ελληνικό ποιητικό λόγο που συγκεράζεται με την ελληνική μουσική. Δεν θα μπορούσα ποτέ να φαντασθώ να διοργανώνουμε ένα τέτοιο θεσμό και να τον περιορίζουμε, όπως συμβαίνει συνήθως στην Ελλάδα, σχεδόν αποκλειστικά στην αναπαραγωγή των ίδιων ακουσμάτων μη δίνοντας χώρο στην εγχώρια μουσική παράδοση. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, αυτό που κάνει ξεχωριστό το Εαρινό Φεστιβάλ έναντι άλλων είναι το ότι δίνει χώρο σε νέους συνθέτες και δημιουργούς να παρουσιάσουν το έργο τους, ενώ παράλληλα το εδεσσαϊκό κοινό έχει το προνόμιο να ακούσει ορισμένα εξ αυτών σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση.

 

ΕΔΕΣΣΑΪΚΗ: Υπάρχουν τοπικά σχήματα και μουσικοί που πιστεύεις ότι θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στα επόμενα χρόνια στο φεστιβάλ, αν και εφ όσον διατηρηθεί δεδομένων των αντιρρήσεων που υπάρχουν από διαφόρους;

Μ.Κ.: Στο μεγαλύτερο διάστημα της καλλιτεχνικής πορείας μου, έχω ασχοληθεί σχεδόν αποκλειστικά με την κλασσική μουσική, ελληνική και δυτική, ουδέποτε αντιμετώπισα την μουσική παράδοση και τους παραδοσιακούς οργανοπαίκτες της ως μουσικούς «β’ κατηγορίας». Αντιθέτως, τρέφω μεγάλο σεβασμό για τους ίδιους, το έργο τους και το ταλέντο τους. Όταν, όμως, πρόκειται για μια συναυλία που θα ορίζεται στα πλαίσια ενός φεστιβάλ, πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν το τι ταιριάζει στον χαρακτήρα του, καθώς οι συναυλίες πρέπει να ορίζονται ως ψυχαγωγικές και όχι ως διασκεδαστικές. Ελπίζω κι εύχομαι, κατά την επόμενη χρονιά, να υπάρξει ένα ιδανικό πάντρεμα τοπικών μουσικών ιδιωμάτων και με κλασσικά όργανα και παραδοσιακούς οργανοπαίκτες δίνοντας μια νέα οπτική σε αυτά τα ακούσματα.

ΕΔΕΣΣΑΪΚΗ: Γνωρίζοντας την κακή οικονομικές δυσκολίες διενέργειας του φεστιβάλ, πώς πιστεύεις ότι μπορεί να συνεχιστεί και να καθιερωθεί ως θεσμός;

Μ.Κ.: Καλώς ή κακώς, η ιστορία της τέχνης μας έχει διδάξει πως, συνήθως, οι σπουδαιότερες και διαχρονικές καλλιτεχνικές δημιουργίες όλων των μορφών τέχνης πραγματοποιήθηκαν σε καιρούς οικονομικής ευμάρειας. Το οξύμωρο, βέβαια, είναι πως οι ίδιοι οι δημιουργοί των αριστουργημάτων έζησαν δύσκολες ζωές. Επομένως, στην σημερινή εποχή, όπου όλοι βιώνουμε την πολύπλευρη κρίση το να μπορέσεις να διατηρήσεις έναν πολιτιστικό θεσμό για πολλούς φαντάζει ως πολυτέλεια, τουλάχιστον από οικονομικής άποψης. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, έπεισα αυτούς τους καλλιτέχνες να έρθουν όχι με προοπτική κέρδους αλλά με προοπτική προσφοράς σε αυτό που εμείς οι καλλιτέχνες αλτρουϊστικά ονομάζουμε «η τέχνη για την τέχνη» και «η τέχνη για τον κόσμο». Επομένως, σεβόμενοι τις εισφορές των δημοτών, δημιουργήσαμε ένα φεστιβάλ με πολύ χαμηλό προϋπολογισμό αλλά με υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο. Ομολογώ πως με συγκίνησε ιδιαίτερα η πρωτοβουλία του σεβασμιότατου Μητροπολίτου Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας, κ.κ. Ιωήλ να θέσει υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως την συναυλία θρησκευτικής μουσικής στις 8 Απριλίου, όπως επίσης τους επιχειρηματίες και ιδιώτες που πίστεψαν στον θεσμό κι έσπευσαν να στηρίξουν ως χορηγοί το όλο εγχείρημα. Εύχομαι την επόμενη χρονιά, ακόμη περισσότεροι επιχειρηματίες να βοηθήσουν, και γιατί όχι, να πιστέψουν πως με τέτοια δρώμενα θα μπορέσουν και οι ίδιοι να ωφεληθούν και να αναδείξουν την δουλειά τους, καθώς μπορεί ο συγκεκριμένος θεσμός να αποτελέσει τουριστικό πόλο έλξης. Θα τολμήσω να πω, ότι όλοι μπορούμε να οραματισθούμε μια Έδεσσα ως φάρο πολιτισμού όλων των Βαλκανίων, καθώς είναι μια πόλη η οποία διαθέτει πλούσια ιστορία και φυσική καλλονή.

ΕΔΕΣΣΑΪΚΗ: Παρατήρησα ότι συμμετέχεις στις περισσότερες συναυλίες του “Εαρινού Φεστιβάλ Έδεσσας” είτε ως σολίστας, είτε ως συντελεστής σε μουσικά σύνολα. Θα ήθελα να αιτιολογήσεις τον λόγο των συχνών συμμετοχών σου.

Μ.Κ.: Τα φεστιβάλ που διοργανώνονται από νέους και ενεργούς καλλιτέχνες, είθισται οι τελευταίοι να έχουν έντονη παρουσία σε αυτά. Το να διοργανώσεις ένα φεστιβάλ μπορεί σε κάποιους να φαντάζει μια απλή διαδικασία που περιλαμβάνει την επιλογή μουσικών προγραμμάτων και καλλιτεχνών. Δυστυχώς, όμως, η πραγματικότητα είναι μακράν διαφορετική διότι ο αστάθμητος παράγων πολλές φορές αλλάζει ή δύναται να αλλάξει τα δεδομένα μέχρι και μία ημέρα προ της συναυλίας. Προφανώς και δεν είναι πρόθεσή μου να συμμετέχω σε κάθε εκδήλωση. Δεν έχω ανάγκη τέτοιου είδους υπερπροβολής. Ενδεικτικά αναφέρω για φέτος ότι είχαμε τρεις σημαντικές ακυρώσεις της τελευταίας στιγμής λόγω υγείας ή κωλύματος από σύνολα ή μεμονωμένους μουσικούς. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο υποχρεώθηκα να συμμετάσχω σε δυο επιπλέον συναυλίες για φέτος. Παρ όλα αυτά, η προσωπική μου συμμετοχή είτε ως μουσικού είτε ως δημιουργού είτε ως χοράρχη, βοήθησε στην προσέλκυση ξένων καλλιτεχνών που εμπιστεύθηκαν το όραμά μας να προβάλλουμε την πόλη στον καλλιτεχνικό χάρτη. Εν κατακλείδι, το Εαρινό Φεστιβάλ Μουσικής 2017 βρίσκεται στην αρχή του, θα έχει συνολικά 7 συναυλίες και διάρκεια χρόνου 3 μηνών. Πιστεύω πως οι άνθρωποι που αγαπούν την τέχνη θα σταθούν αρωγοί στο πλευρό μας και θα πλεύσουν μαζί μας σε ένα όμορφο ταξίδι. Θα ήθελα να ολοκληρώσω την συνέντευξη με τα λόγια του μεγάλου μας ποιητή Οδυσσέα Ελύτη: «Μέσα στην θλίψη της απέραντης μετριότητας που μας πνίγει από παντού, παρηγοριέμαι ότι κάπου, σε κάποιο καμαράκι, κάποιοι πεισματάρηδες αγωνίζονται να εξουδετερώσουν την φθορά». Έτσι κι εμείς, ας κάνουμε όλοι μαζί την Έδεσσα αυτό το «καμαράκι το μικρό» δικό μας και μεγάλο, που θα εξουδετερώσει την φθορά των άλλων και της εποχής.

ΕΔΕΣΣΑΪΚΗ: Ευχαριστώ και καλή επιτυχία.

Μ.Κ.: Εγώ σας ευχαριστώ

Για την εφημερίδα Εδεσσαϊκή Δημήτριος Σ. Προβάδος

ΕΙΚΟΝΑ

Άστραψε η γυμνή της σάρκα
στο μισοσκόταδο της κάμαρας.
Σαν φίλντισι ή σαν αλάβαστρο.
Από ‘κείνη την στιγμή και μετά,
δεσμώτης απόμεινε της εικόνας
και της λαμπρής της ανάμνησης

Marinero

ΩΔΗ Σ’ ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙ

    

Ένα κορίτσι ακουμπά στο παραπέτο,

ίδια γοργόνα σε ακρόπρωρο σε μπάρκο.

Με την λυτή της κόμη ν’ ανεμίζει,

ωσάν σημαία ερωτική ωσάν σινιάλο.

Ένα κορίτσι στα μάτια μου μαγεία,

με το κορμάκι του ανάβει χίλιους πόθους.

Πειρατικό ρεσάλτο θα βαρέσω

να διαγουμίσω τους κρυφούς του τόπους.

Κι ύστερα το αστέρι ας με πάρει,

πάνω στ’ αγέρι καβαλάρης θα σφυρίζω.

Καθόλου η στεριά δεν με κρατάει,

στις θάλασσες μαζί της θα γυρίζω

 Marinero

Τραγούδι στο ρυθμό της θάλασσας και του έρωτα.

ΜΕΝΕΙΣ ΜΟΝΑΧΗ

Μένεις μονάχη σ΄ έναν κόσμο εχθρικό

χωρίς μια στάλα απ΄ το χαμόγελό του.

Μένεις στην άκρη κι όλο χάνεις ουρανό

αχ, τι ζητάς μου λες από έναν κόσμο που δεν κατέχεις;

μένεις μονάχη και αγκαλιάζεις το κενό

χωρίς το χέρι του να σ΄ αγκαλιάζει.

Μένεις στο δάκρυ, στον δύσκολο καιρό,

αχ, τι ζητάς μου λες, από του μαύρου γκρεμού την άκρη;

άδειος ο κόσμος σου μοιάζει με φυλακή,

χωρίς το χάδι του, χωρίς ένα φιλί του.

Είναι ο κόσμος σου σκληρός κι αβάστακτος,,

άδεια τα χέρια σου με δίχως το κορμί του.

Marinero

Τραγούδι θρήνος μοναξιάς σε ρυθμό Tango (2/4 ή 4/4)